Türkiye yıllardır yasa dışı tütün ve tütün ürünleri ticareti ile amansız bir mücadele veriyor. Yurt dışından gelen sigaralarla 2014 yılında yüzde 20’nin üzerine çıkarak zirve yapan kaçak sigara ticareti, yıllar içerisinde evrilerek bugün her köşe başında satılan yasa dışı sarmalık tütüne, dolu ve boş makaron ticaretine dönüşerek endişe verici boyuta geldi. Son dönemde yasa dışı sarmalık tütünün makarona (sigara tüpüne) doldurularak sigara halini almış; poşetlenmiş 20 dal halinde, yasa dışı satışının hızla artığı gözlemleniyor. Artık ciddi boyutlara varan bir organize suç haline gelen bu ticaretin devlete faturası 25 milyar TL’ye varıyor.
2021’de 2 milyar adeti aştı
Kolluk kuvvetlerinin operasyonları sayesinde neredeyse her gün Türkiye’nin birçok ilinde yakalamalar devam ediyor. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun açıklamalarına göre 2021 yıl sonu itibarıyla Türkiye’de 2,1 milyar adet sigara haline getirilmemiş boş makaron yakalandı. Sadece son 15 gün içinde yapılan operasyonlarda ele geçirilen kaçak ürünlerin sayısı yasa dışı ürünlerle mücadelenin ve kaçakçılığın boyutunu gözler önüne serdi.
Hamzabeyli’de milyonlarca makaron ve sigara filtresi ele geçirildi
Hamzabeyli Sınır Kapısı’nda gümrük muhafaza ekiplerinin dikkati sayesinde bir tırda yasa dışı sigara üretiminde kullanıldığı belirtilen 11 milyon 130 bin makaron ve 72 bin sigara filtresi bulundu. Alınan bilgiye göre, Bulgaristan’dan giriş yapan tır Hamzabeyli Gümrük Kaçakçılık ve İstihbarat Bölge Amirliği ekiplerince incelendi. Dorsenin güvenlik halatlarının kesildiği, boşaltılan yasal yükün yerine makaron ve sigara filtresi yüklendiği, bu durumu gizlemek için halatların kesildiği yerlerin iğneli bir düzenekle tutturulduğu belirlendi. X-ray taramasına sevk edilen tırda yoğunluk belirlenen alanlar arandı. Yasal yükü strafor olarak gösterilen tır dorsesinde koliler içerisinde yasa dışı sigara üretiminde kullanıldığı belirtilen 11 milyon 130 bin makaron (filtreli sigara kağıdı) ve 72 bin sigara filtresi ele geçirildi. Soruşturma sürüyor.
Ankara’da 5 milyon 920 bin kaçak makaron ele geçirildi
17 Martta Gümrük Muhafaza ekiplerince gerçekleştirilen saha araştırması ve istihbarat çalışması sonucu Ankara’nın Altındağ ilçesindeki adresin, yasa dışı sigara üreticileri tarafından depo olarak kullanıldığı tespit edildi. İzlemeye alınan depodan bazı kişilerin ellerinde büyük poşetlerle çıktığı görüldü. Bunun üzerine harekete geçen Ankara Gümrük Muhafaza Kaçakçılık ve İstihbarat Müdürlüğü ekiplerimizce sigara kaçakçılarının depo olarak kullandığı adrese operasyon düzenlendi. Depoda yapılan aramada, 5 milyon 920 bin boş makaron ele geçirildi, 1 şüpheli hakkında da yasal işlem başlatıldı.
Tek seferde gerçekleştirilen en yüksek miktarda makaron yakalaması
15 gün önce de İzmir’in Aliağa Limanı’nda içeriği şüpheli bulunan konteynerlerde Ticaret Bakanlığı Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğü ekiplerince yapılan aramada 37 milyon 190 bin adet filtreli sigara kağıdı ele geçirilmişti. “Makaron” olarak da tabir edilen sigara kağıtlarının piyasa değerinin ise yaklaşık 6 milyon 750 bin lira olduğu belirtildi. Operasyonun, bugüne kadar tek seferde gerçekleştirilen en yüksek miktarda makaron yakalaması olduğu bildirildi.
Kaybolan vergi gelirlerinin 25 milyar TL’yi aşacağı öngörülüyor
Tütün mamullerinden 2021 yılında toplanan ÖTV ve KDV tutarı yaklaşık 83 milyar TL’yi bulmuştu. Yasa dışı tütün ve tütün mamullerinin oluşturduğu vergi kaybının ise bu sene 25 milyar TL’yi aşacağı öngörülüyor.
Esnaf da kaybediyor
Yasa dışı tütün ve tütün mamulleri ticareti, bu ürünleri ruhsatlı ve vergisiyle satan esnafın gelirini de etkiliyor. Bu ticaretin şu an ülkede 20 bine varan satış noktasında, kahvehanelerde, tezgahlarda büyümesine ek olarak, yasak olmasına rağmen internet üzerinden de devam ettiği biliniyor.
Cezası hapis
5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında, yasa dışı tütün ve tütün mamulleri ticareti suçlarına, 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası getirildi. İçişleri Bakanlığı tarafından 2017 yılından beri düzenli olarak yurt çapında gerçekleştirilen duman operasyonları ve benzeri uygulamalar etkisini korusa da, bu ticaretin form değiştirerek birçok farklı kanaldan artarak devam etmesi endişe veriyor.
