Nevşehir’in Gülşehir ilçesine bağlı Tuzköy mahallesinde bulunan 800 yıllık madenden çıkarılan minerali yüksek kaya tuzu, yaklaşık 1000 metre uzunluğundaki tünelden yerin 90 metre altına inilerek çıkartılıyor. Tünel kazıcı iş makineleriyle kırılan kayaların içinden çıkarılan tuz, yer altından kamyonlarla çıkarılarak çeşitli işlemlerden geçiriliyor. Ebat ve kullanım alanına göre hazırlanan tuz, yurt içi ve yurt dışına gönderiliyor. Yeraltı madeninde çıkan tuzlu su da borularla yer üstüne çıkartılarak belirli aşamalardan geçirildikten sonra tuz havuzlarında ve tuz serasında buharlaştırılıp tuz elde ediliyor.
‘2 buçuk milyar ton rezerv var’
Tuz madenini işletmecisi Suat Bilgin yaptığı açıklamada, “2006 yılında Maden İşleri Genel Müdürlüğünden ruhsatımızı alarak tuz çıkartmaya başladık. Bu bölgede 2 buçuk milyar ton rezerv var. Kaya tuzunun özelliği tamamen doğal olması, hiçbir sanayi atığının olmaması ve 84 mineral kalitede olmasıdır. Türkiye’de içerisine hiçbir kimyasal kullanılmadan üretilen tek tuz tesisiyiz” dedi. Tuzu yerin 90 metre adlından çıkarttıklarını söyleyen Bilgin, “Köstebek adı verilen makineler ile kırılan tuzlar kamyonlar ile eleme tesisine geliyor. Burada ebatlama işlemine tabi tutarız. Belli boy ve ölçere ayrılan tuzlar makinelerde işlendikten sonra yıkama ve fırınlama işlemine tabi tutuluyor. Sofralık ve granür olarak ayrılan tuzlar en son işlem olarak paketlenir” şeklinde konuştu.
‘Suyun tuz’unu çıkartıyorlar’
Tuz mağarasının içinde çıkan tuzlu suyu da değerlendirdiklerini söyleyen Bilgin, “Sıvı olarak yer üstüne çıkan suyu havuzlara aktararak buharlaşmasını sağlıyoruz. Su buharlaşarak havuzlarda sadece tuz kalıyor. Bu sistemle de göz tuzu elde etmiş oluyoruz” dedi.
‘Tuz serası kurdular’
Yer altından çıkan tuzlu suyu yer üstünde ve Türkiye’de ilk defa uygulanan tuz seralarına aktardıklarını söyleyen Bilgin, “Tamamen kapalı seralarda suyun buharlaşmasını sağlıyoruz. Bu sayede dışarıdan hiçbir katkı karışmamış oluyor. Belirli aşamalardan geçen tuzlu su en son olarak seralarda bulunan havuzlara gönderiliyor. Burada su buharla yok oluyor ve sadece havuzlarda tuz kalıyor. Seramızın içindeki doğal ısı 55-60 dereceyi buluyor” şeklinde konuştu.
‘Ukrayna tuz istiyor’
Yılda 150 bin ton tuz ürettiklerini söyleyen İşletme sahibi Suat Bilgin, yılda 25 milyon lira ekonomiye katkı sağladıklarını söyledi. Özellikle Almanya ve Hollanda’ya ihraç ettiklerini belirten Bilgin, “Son günlerde Ukrayna’dan talep gelmeye başladı. Rusya’nın Ukrayna’da bulunan tuz üretim tesislerini bombaladığı için Ukrayna’da tuz sıkıntısı var. Görüşmelerimiz devam ediyor. Önümüzdeki aylarda Ukrayna’ya da ihraç edebiliriz” dedi.
Asım Çapacı
