Coğrafi işarete sahip ot süpürgeler, teknolojinin gelişmesiyle popülaritesi artan elektrikli süpürgelerle mücadele ediyor. İnsanların yüklü miktarda para harcayarak aldığı elektrikli süpürgelerin yaygınlaşmadığı zamanlarda temizlik aracı olarak kullanılan ot süpürgeler, Sakarya’da sayılı usta tarafından üretiliyor. Elektrikli süpürgelerin yaygınlaşmadığı zamanların en gözde mesleklerinden birisi olan süpürgecilik, diğer el emeği mesleklerde olduğu gibi adeta can çekişiyor. Türkiye’nin önemli süpürge üretim merkezlerinden olan Sakarya’da ise az sayıda süpürgeci, babalarından öğrendikleri yöntemle üretimlerini devam ettiriyor. Ayakta kalma mücadelesi veren meslekte ustalar yetiştirecek çırak olmayınca kendilerini son durak olarak görüyor.
Süpürge otunun hasadı, temizlenmesi, kükürtle kurutulması, belirli bir boy haline getirilmesi, tek tek ayrılması, taslak haline getirilmesi, tutma yerinin yapılması ve dikiş atılması gibi birçok meşakkatli aşamadan geçen süpürgeler, ustaların dokunuşlarından sonra tam bir süpürge halini alarak, ülkenin birçok şehrine ve yurt dışına gönderiliyor.
“Mahalle ismine dönüşmemek için direniyoruz”
Bilal Babacan, “Mesleğimiz teknoloji karşısında mutlaka gerileyecektir, bunu kabul ediyoruz ama el emeği süpürgenin kullanıldığı önemli yerler var. Örneğin şu anda Almanya, Hollanda, Fransa, İngiltere, Belçika’ya süpürge satıyoruz. Sakarya’da 5-6 değişik mahalle isimleri var, bunlar Yağcılar, Tığcılar, Papuççular gibi. Bunlar geçmişte meslek olup şimdilerde mahalle ismi olarak yaşamakta. Biz de bir mahalle ismine dönüşmemek için direniyoruz. Yetkililerden bizim ürettiğimiz ürünleri alarak kullanmalarını istiyoruz. Bu şekilde de ayakta kalırız” dedi.
“Çocuklarımızı bu meslekle büyüttük”
Süpürgecilikten geçimini sağlayan Mustafa Şahin, “Bu meslekte eleman yok, kayıtlı sayı olarak da az. Biz de üzülüyoruz ama yapacak bir şey yok. Çocukluğumuzdan beri bu meslekteyiz, ne yaptıysak buradan yaptık. Çocuklarımızı bununla büyüttük, emekli de olduk” diye konuştu.
“Türkiye’de tek coğrafi işaretli süpürge”
Gelişen teknolojiye karşı direndiklerini vurgulayan Sakarya Süpürgeciler Sitesi Başkanı Nuri Köseoğlu, “Teknoloji gelişti, tabii evlere kalebodur ve fayans da girince biz biraz evlerden dışarıya çıkarıldık. Bu süpürgenin Türkiye’de kabul görmesi için coğrafi işaret ve Sakarya süpürge tescili başvurusunda bulunduk, kabul gördü. Sıfır atık olduğu ve toprağa karıştığı için son zamanlarda Avrupa’dan bize talep var ama Türkiye’den de bize talep olmasını bekliyoruz. Coğrafi işaretini aldık ama hala daha geri dönüş olmadı. Şu an Türkiye’de tek coğrafi işaretli süpürge. Maliyeti gayet uygun. Bizden çıkışı 28 ile 35 arası ve komisyoncunun aldığı parayla da yaklaşık 50 liraya alıcı buluyor. Bunun 1 yıl garanti ömrü var. Şu anki şartlarda pahalı bir ürün de değil” ifadelerini kullandı.
Orkun Kaya
