Tarım sektörünün öncü şirketlerinden biri olan GÜBRETAŞ, özellikle 2017’den itibaren hızlandırdığı Ar-Ge çalışmalarıyla ilgili önemli adımları gerçekleştirmeye devam ediyor. Özel sektör – üniversite iş birliği kapsamında çeşitli eğitim kurumlarıyla ortak çalışmalar yürüten şirket, ülkemizin en hızlı gelişen araştırma üniversitelerinden biri olan Gebze Teknik Üniversite (GTÜ) ile 2019’da 10 yıllık bir işbirliği protokol anlaşması imzalamıştı. Üniversite ile şirket tarafından imzalanan bu anlaşmanın ilk adımlarından biri, venlo tipi cam Ar-Ge Serası ile ortaya konuldu. İmzalanan protokol kapsamında, Biyoteknoloji Enstitüsü ile geliştirilecek olan projeler ve prototip ürünlerin, üniversite kampüsü bünyesinde kurulan Ar-Ge Serası’nda ve ayrıca tahsis edilecek açık arazide denemeler yapılması planlanıyor. Bu çerçevede inşa edilen toplam 500 metrekarelik seranın kurulumu ortaklaşa karşılandı.
İşbirliğiyle üniversitenin Gebze yerleşkesinde kurulan Biyoteknoloji Enstitüsü Ar-Ge Serası, düzenlenen törenle açıldı. Törene GÜBRETAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Fahrettin Poyraz ve Genel Müdür İbrahim Yumaklı’nın yanı sıra GTÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed Hasan Aslan ve akademisyenler ile TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, Kocaeli Milletvekili İlyas Şeker, Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Yaşar Çakmak, Gebze Belediye Başkanı Zinnur Büyükgöz ile misafirler katıldı.
“İşbirliği için güzel bir örnek”
Etkinliğin açılış konuşmasında Biyoteknoloji Enstitüsü hakkında bilgi veren Rektör Prof. Dr. M. Hasan Aslan, “Bugün açılışını yapıyor olacağımız Cam Ar-Ge Seramız, bu Sanayi işbirliklerine çok güzel bir örnek teşkil etmekte olup, ülkemizin gözde kuruluşlarından GÜBRETAŞ’ın çok değerli katkıları ile hayata geçmiştir. Tarım şirketi ve Üniversitemiz arasında geçen sene imzalanmış olan iş birliği protokolünün ürünü olan bu Ar-Ge Serası’nın ülkedeki nadir örneklerden olması bizleri gururlandırmaktadır. Gerek Ar-Ge Serası gerekse inşası yakın zamanda bitecek olan Biyoteknoloji Enstitüsü Binası’nda kurgulanmakta olan Sanayi Ar-Ge Laboratuvarları ile üniversitemiz ve enstitümüzün bilgi ve tecrübelerini bölgemiz ve ülkemiz sanayisinin hizmetine sunmak ve birlikte dünya çapında rekabet edebilir ürünler geliştirmek için emek birliği yapmak en büyük hedefimizdir” diye konuştu.
“Misyonumuz, tarımla ilgili her alanda öncü olmak”
Şirketin misyonuna değinerek sözlerine başlayan GÜBRETAŞ Genel Müdürü İbrahim Yumaklı, “1952’de Adnan Menderes döneminde Bakanlar Kurulu kararıyla sektörün ilk şirketi olarak kurulan şirketimiz, hep öncü olmak misyonuyla hareket etmiştir. Motivasyonumuz öncelikle yüksek tarımsal verimlilik için kaliteli ürünler üretip çiftçiye ulaştırmanın yanı sıra öncüsü olduğumuz bilinçli tarımı yaygınlaştırma etkinlikleri ve ar-ge faaliyetleriyle tarımdaki sorunlara çözümler üretmektir. Bu amaçla birçok saha çalışması yapmaktayız ama Ar-Ge çalışmalarının akademik ayağının olmazsa olmaz olduğunu kabul ediyoruz” dedi.
2017’den itibaren hız kazanan akademik işbirlikleri ve Ar-Ge faaliyetleri hakkında da bilgi veren Genel Müdür Yumaklı,“Yenilikçi yöntem arayışlarımız 2018’de bizi bu üniversiteyle buluşturdu. Uzun görüşmeler neticesinde 2019’da protokol imzaladık. Ar-Ge Serası, bu protokolün sadece bir parçası. Çok önemli bir konu olarak en büyük problemimiz uluslararası literatürü tarayacak insan kaynağımız yok maalesef. Dolayısıyla açılışını yapacağımız Ar-Ge serasının içeriği sadece sera olmak değil; Gebze Teknik Üniversitesi işbirliğiyle yürüttüğümüz diğer projelerle birlikte uluslararası literatürü araştırmaları takip edecek insan kaynağını ortaya çıkarabilmeyi amaçlıyoruz. Protokolü dosyalara mahkum etmeden tüm çalışmalarımızı hayata geçiriyoruz. Bu amaçla iş birlikleri oluşturmaya devam ediyoruz” diye konuştu.
“Asıl güç, yeni bir değer üretmekte”
Konuşmasına üretmek için tüketmenin gerekli olmasına vurgu yaparak başlayan GÜBRETAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Fahrettin Poyraz ise bilgi çağında teorik bilginin pratik uygulamalarla desteklenmesi gerektiğini ifade ederek, “Bilginin tüketilmesi noktasında kanalların açık olması gerekir. Türkiye’nin en büyük çiftçi ailesi olan Tarım Kredi Kooperatifleri’nin en önemli şirketi GÜBRETAŞ’ın GTÜ ile gerçekleştirdiği bu proje, tam da bu amaca hizmet ediyor. Yeni dönemde bitki besleme ürünleri alanında yeni çalışmalar yapmamız gerekiyor. Bu da üniversitelerle işbirliğini gerektiriyor. Sadece bitki besleme ve koruma ürünlerini çeşitlilik anlamında artırmak yetmez, aynı zamanda bu sera gibi ortamlarda ve deneme arazilerinde uygulamayı en iyi sonuç alana kadar gerçekleştirmek gerek. Asıl güç, yeni bir fikir ve değer üretmekte. Ürettiğimizi aynı zamanda kanallar açık tutarak noktasındaki kabiliyetimizi de ortaya koymalıyız. Üniversitelerimiz, hocalarımız projelerimizle büyük bir heyecanla ilgileniyor. Bu da bizi umutlandırıyor” şeklinde konuştu.
Ar-Ge bütçesinde pandemiye rağmen artış
Açılış konuşmalarının ardından programın ikinci bölümünde TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, “Ar-Ge ve Yenilik Ekosisteminde Birlikte Geliştirme ve Birlikte Başarma” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Prof. Dr. Mandal, sunumuna Türkiye’de Ar-Ge harcamalarına ayrılan bütçe payında tüm dünyayı sarsan pandemi koşullarına rağmen artış yaşandığına dikkat çekerek başladı. Ar-Ge ve yenilik süreçlerine değinen Mandal, “Dönüşüm; geri beslemeli, açık, sistemik güçlük içeren, iş birliği ve disiplinler arası, sistematik, birlikte geliştirme ve ortak yeniliğe yönelik olmalıdır. Yeni TÜBİTAK stratejik yaklaşımı nitelikli bilgi ve nitelikli insan olarak iki anahtar kavramı öne çıkarmaktadır. Birlikte geliştirme ve etki odaklı yeni iş birliği modelleriyle daha güçlü, hedef odaklı, yüksek katma değerli, toplumsal ve ekonomik fayda sağlayan birlikte başarma yaklaşımını öne almaktadır. Ar-Ge ve yenilik çıktılarına, etkilerine odaklanarak ulusal hedefler doğrultusunda çıktıların toplumsal ve ekonomik faydaya dönüşümünü esas alıyoruz” açıklamasında bulundu.
Avrupa Yeşil Mutabakat çağrılarında “Tarladan Sofraya” alt alanıyla sürdürülebilir gıda sisteminin hedeflendiğini de değinen Prof. Dr. Mandal, son olarak Türkiye’de tarım, tarım ekonomisi ve tarım makineleri Ar-Ge projelerine vurgu yaptı. Araştırma destek programları kapsamında son 10 yılda toplam 994 proje için 2020 sabit fiyatlarla 573,4 milyon TL destek sağlandığını ifade etti.
Ar-Ge serasının açılışı yapıldı
Konuşmaların ardından Ar-Ge Serası önünde GÜBRETAŞ ve GTÜ idarecilerinin yanı sıra protokol misafirlerinin katılımıyla açılış kurdelesi kesildi. Ardından serada incelemelerde bulunan katılımcılara, burada yapılacak çalışmalar hakkında Biyoteknoloji Enstitüsü Müdür Yardımcısı Kutman tarafından bilgiler verildi. Günün anısına plaketlerin verilmesi ve hatıra fotoğrafının çekilmesiyle etkinlik sona erdi.
Verilen bilgiye göre, gerek tarımın gerekse biyoteknolojinin Türkiye’nin kalkınma hedefleri doğrultusundaki stratejik önemlerine dair farkındalığın giderek arttığı bugünlerde tarım şirketi ile üniversite işbirliğiyle kurulan ve Biyoteknoloji Enstitüsü bünyesinde hizmet verecek olan Ar-Ge serasında; başta yeni nesil, çevre dostu ve yüksek etkili gübreler, mikrobiyal gübreler ve biyostimülantlar olmak üzere yenilikçi bitki besleme ürünlerine ve bitki koruma ürünleri de dahil olmak üzere agro kimyasallara yönelik çalışmaların, biyofortifikasyon ve fonksiyonel ürün araştırmalarının, bitki biyoteknolojisi, bitki fizyolojisi ve tohum teknolojileri ile ilgili çalışmaların ve topraksız tarım ve tıbbi ve aromatik bitki araştırmalarının yürütülmesi planlanıyor.
Seranın özellikle üniversite- özel sektör iş birlikleri ile geliştirilecek ve uygulanacak, çıktı odaklı Ar-Ge projeleri için bir çekim merkezi haline gelmesi, yenilikçi, yerli ve milli ürünler ile Türkiye’de sürdürülebilir ve rekabetçi tarım araştırmalarına yön vermesi ve ulusal gıda ve beslenme güvencemize önemli katkılar sağlayabilecek araştırmalara ev sahipliği yapması amaçlanıyor. Bu doğrultuda sanayi ortaklı Ar-Ge faaliyetlerinin yürütülmesinin yanı sıra, yine sanayici ve girişimcilere ürün etkinlik ve güvenlikleri ile ilgili test ve analiz hizmetleri verilecek. GTÜ Biyoteknoloji Enstitüsü, ayrıca ilgili sektörlerin doktoralı Ar-Ge personeli ihtiyacına cevap verebilecek nitelikli insan kaynağını yetiştirmeyi de amaç edinerek ve GÜBRETAŞ işbirliği dahilinde bu yıl kabul edilen TÜBİTAK 2244 Sanayi Doktora Programı projesi ile bu konuda da önemli bir adım atmış oldu.
Türkiye’deki sayılı seralar arasına girecek
Verilen bilgiye göre, kurulumu tamamlanan Venlo tipi cam sera, modern iklimlendirme otomasyonu, LED aydınlatmaları ve hem topraklı hem de topraksız tarım çalışmaları yapılabilmesine olanak tanıyan tasarımı ile dikkat çekiyor. Hassas iklim kontrolü, sulamanın bulaşmaları engelleyecek saf su ile yapılabilmesi, aydınlatma sistemi sayesinde gün uzunluğunun kontrol edilebilecek ve böylece 4 mevsim deneysel bitkilerin uluslararası literatürde kabul gören üst düzey standartlarda yetiştirilebilecek olması gibi özellikleri ile ticari seralardan farklılaşan Biyoteknoloji Enstitüsü Ar-Ge serası, Türkiye’deki sayılı cam Ar-Ge Serası arasında yerini aldı.
