Avrupa ülkeleri başta olmak üzere hemen bütün dünya önemli bir enerji krizi yaşıyor. Uluslararası Enerji Ajansı’na (IEA) göre ilk küresel enerji krizinin ortasındayız. Uzmanlara göre bu kriz, 1970’lerdeki petrol krizinden daha büyük ve küresel ölçekli olarak görülüyor.
Avrupa Birliği (AB) Enerji Regülatörleri İşbirliği Ajansı raporuna göre; doğal gaz fiyatları geçen yıl ekim ayından nisan ayına kadar yüzde 400 arttı. Buna bağlı olarak elektrik fiyatlarında da yüzde 200 artış görüldü.
Bu gelişmeler, önümüzdeki kış Almanya başta olmak üzere pek çok ülkede vatandaşların ısınma sorunu yaşayacağını gösteriyor. Bu nedenle yüzbinlerce Avrupalı emeklinin kışı Türkiye’de geçirmek için hazırlık yaptığı biliyor.
Enerji krizi üretim maliyetlerinde yol açtığı artış nedeniyle şirketleri de derinden etkiliyor. Bu süreçte Güneş Enerji Sistemleri (GES) başta olmak üzere yenilenebilir enerjiye yatırımı olan ülke ve şirketler büyük bir avantaj yakalamış durumda.
Küresel pandemi krizini avantaja çevirdi
Pandemi sürecinde tedarik zincirlerindeki büyük kırılmalar Avrupa için Türkiye’yi yeniden öne çıkardı. Sorunsuz tedarik akışı öne çıkarken sadece fiyat avantajına bağlı Uzak Doğu ülkelerinin yerini Türkiye almaya başladı.
İşbir Sentetik, pandemi sürecince Uzak Doğu’dan tedarik yapamama nedeni ile zarar gören Avrupalı ve Amerikalı firmalara sağladığı üretim desteğiyle bu firmaların portföylerinde kalıcı bir yer edindi.
4 kıtada 40 ülkeye ihracat
İşbir Sentetik, yeni yatırımlarla üretim kapasitesini artırmanın yanı sıra, ‘doğa dostu üretim’ mottosuyla daha az karbon izi bırakılmasını sağlayarak pazarda farklılaşmayı hedefliyor. Big Bag, toz ve taneli ürünlerin ambalajlama, taşıma ve depolama yapılabilmesi için polipropilen iplerin dokunması ile oluşturulmuş 200 kilogram ile 2 bin kilogram arasında taşıma yapılmasına imkan sağlayan büyük çuvallar, gıda, ilaç, kimya, tarım, maden, inşaat, gemi sanayi ve geri dönüşüm alanlarında kullanılmakta. Kendi alanında pek çok ilke imza atan İşbir Sentetik, dünyanın en büyük BigBag üreticisinden biri haline geldi.
İşbir Sentetik’in Big Bag konusunda kurulu kapasite ve kapalı alan olarak hem Türkiye’de hem de Avrupa’da en geniş kapsamlı tesise sahip olduğunun altını çizen İşbir Sentetik Dokuma Sanayi Anonim Şirketi Genel Müdürü Metin Gültepe, “İşbir Holding’in iştiraklerinin en büyüğü İşbir Sentetik, yerleşik yeri Balıkesir’de bulunuyor. Yaklaşık 1968’lerde kurulmuş bir tesis. Bugüne geldiğimizde ‘Big Bag’ konusunda ihtisaslaşmış ilave olarak, halı tabanı üretimi gerçekleştiren, aynı zamanda polipropilen üretimi olan devasa bir tesis. Big Bag konusunda kurulu kapasite ve kapalı alan olarak hem Türkiye’nin hem de Avrupa’nın en iddialı tesislerinden bir tanesi. Üretimlerin yaklaşık yüzde 65’ini ihracat ile elde ediyor. Big Bag üretiminin yaklaşık yüzde 80’i ise ihracata gidiyor. 4 kıtada 40 ülkeye ihracat gerçekleştiriyoruz. Satışlarımız daha önce bahsettiğim gibi yüzde 65’i ihracat gelirlerinden elde ediliyor. İşbir Sentetik olarak biz olabildiğince yüksek otomasyon ile çalışmaya gayret ediyoruz çünkü Big Bag işi emek yoğun bir iş. Orada da hem kaliteyi hem verimliliği hem de kapasiteyi artırıcı çalışmalar içerisindeyiz. İhtiyaç sektörümüzün ve işimizin ihtiyacı olan makine tasarımlarını ve imalatlarını kendimiz gerçekleştiriyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
İşbir Sentetik, kurulu yüksek kapasite ve buna bağlı hızlı ve kaliteli üretim, ürün çeşitliliği, deneyimli, ürüne ve pazara hâkim güçlü kadro yapısı, AR-GE merkezi ve Big Bag üretimine özel geliştirdiği otomasyon ile Avrupa’nın değişmez üretim partneri oldu.
GES yatırımları İşbir’in fark yapmanın gücü oldu
Diğer yandan özellikle Avrupa ülkelerinde yükselen çevre farkındalığına bağlı olarak plastik kullanımını sınırlandırmaya yönelik tedbirler hayata geçiriliyor. İngiltere, Nisan 2022’den itibaren yüzde 30 plastik vergisini yürürlüğe koydu. Diğer Avrupa ülkeleri de yakın zamanda sırasıyla bu vergilendirme politikasını uygulayacak.
İşbir Sentetik, Avrupa’da yükselen çevre farkındalığına uygun olarak daha çevreci ambalaj üretimine yoğunlaştı. Yeşil Mutabakat çerçevesinde, satış öncesi ortaya çıkan üretim artıklarının en az yüzde 30 oranında üretimde yeniden kullanılmasıyla ilgili çalışmalar AR-GE Merkezi’nde yürütüldüğünü ifade eden İşbir Sentetik Genel Müdürü Gültepe, şu ifadelere yer verdi:
“İşbir Sentetik, dünyaya ihracat yaptığı için Yeşil Mutabakat kapsamındaki gelişmelere de duyarlı davranmak zorunda. Yeşil Mutabakat ve Karbon Ayak izi hem yurt içinde hem de yurt dışında önemli olamaya devam edecek. Enerji krizi dünyanın en büyük problemlerinden birisi. Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden sonra Avrupa’ya gazın kesilmesi ve oradaki enerjiden kaynaklı sıkıntılar birçok problemi beraberinde getirecek. Yeşil Mutabakat kapsamında da daha az plastik kullanılması isteniyor ve sürdürülebilir enerji kaynakları kullanılması isteniyor. Biz de bu çerçevede, 2020 yılında Balıkesir’deki tesislerimizin çatılarının tamamında 10 MWp bir güneş enerji santrali yatırımı gerçekleştirdik. Bu yatırım ile İşbir Sentetik enerji ihtiyacının yüzde 26’sını kendi üretiminden gerçekleştiriyor. Bu yıl içerisinde arazisini aldık inşallah 2023 yılının ilk yarısında devralacağımız ikinci bir 10 MWp bir güneş enerjisi yatırımı daha bünyemize dahil olacak. Bununla birlikte de enerji ihtiyacımızın yüzde 52-53’ünü kendimiz üretiyor olacağız. Aynı zamanda, üçüncü 10MWp enerji üretimi için arazi arayışlarımız devam ediyor. Önümüzdeki yılın sonuna kadar da enerji üretiminde 30 MWp ulaşmış olacağız. Bu sayede enerji ihtiyacımızın yüzde 70’i aşan bir miktarını üretmiş olacağız.”
Öte yandan uzmanlar enerji krizinin en önemli sonucunun; yenilenebilir enerjiye verilen önemin hızla artması olacağını belirtiyor. Türkiye ise son 20 yılda sürekli olarak GES başta almak üzere yenilenebilir enerji yatırımlarına önemli ölçüde teşvik sağlıyor.
Mutabakat çerçevesinde kullanılan ürünlerde yüzde 30 seviyesinde geri dönüşümlü madde kullanımının istendiğini kaydeden Gültepe, gerçekleştirilmediği takdirde de yüzde 30 seviyesinde Yeşil Mutabakata dayalı vergiler uygulandığının altını çizdi. Vergi uygulamaları ile mücadele etmenin yolu ise sürdürülebilir enerji kaynaklarını daha çok kullanmak olduğunu kaydederek, “Biz de İşbir Sentetik olarak bu ikisi konusunda hassasiyetle devam ediyoruz” dedi.
“GES yatırımlarına ilave olarak bir taraftan da kapasite artış yatırımlarımız devam ediyor”
Türkiye’de 60 bin ton olan yıllık üretim kapasitesine ilave olarak 2017 yılında Hindistan’da açılan FIBC Big Bag fabrikasını da ekledi. Şirket dünya çapında büyüme hedefleri doğrultusunda çalışmalarına devam ediyor.
Big Bag satışlarını yüzde 20 arttırmayı hedefleyen İşbir Sentetik, buna uygun yatırım planlaması yaptı. Şirketin Hindistan’daki Big Bag üretim tesisinin kapasitesini arttırmaya yönünde çalışmalar yapan İşbir Sentetik, müşteri taleplerini dikkate alarak mevcut üretim kapasitesini 2 katına çıkarmayı hedefliyor.
Bu doğrultuda Hindistan’daki tesisin farklı bir konuma daha büyük bir kapalı alanlı binaya taşınması yönünde çalışmalar yürütüldüğünü aktaran Gültepe, “İşbir Sentetik Balıkesir’de 150 bin metrekare alanda üretimlerini gerçekleştiriyor. Bu yılın başında kararını verdiğimiz ve yılın sonlarında devreye alacağımız ilave yatırımlarla Big Bag konusundaki kapasitesini yüzde 20 nispetinde artıracağız. Önümüzdeki seneye bu yıla göre yüzde 20 daha artmış bir kapasite ile gireceğiz. Bahsettiğim GES yatırımlarına ilave olarak bir taraftan da kapasite artış yatırımlarımız devam ediyor. 2017 yılında İşbir Sentetik, Hindistan Udaipur kentinde bir BigBag tesisi kurdu. İlk aşamada Hint ortaklarımız ile yarı yarıya bir yatırımdı bu. Aylık 350 ton kapasiteli BigBag üretimi tesisiydi. Hindistan’daki İşbir Mewar şirketimiz pandeminin hemen sonrasında ortaklarımıza ait olan yüzde 50’lik hisseyi alarak şu anda yüzde 100 İşbir Sentetik iştiraki bir şirket haline geldi. Şu anda Hindistan’da ilave yer arayışlarımız sürmekte ve en kısa sürede de 2023 yılının sonlarına doğru oradaki kapasiteyi iki katına artırmak yönündeki çalışmalarımız devam ediyor” ifadelerine yer verdi.
Oğuzhan Halil Özbek – Sadettin Aliusta – Utku Şimşek
