Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) verilerine göre, 2019 yılında Türkiye’de internet kullanımı yüzde 75,3’e ulaştı ve her 4 kişiden 3’ü internet kullanıcısı oldu.
İnternetin yaygınlaşmasıyla birlikte sanal alışveriş de günden güne büyüyen bir pazar haline geldi. Sanal alışveriş, sunduğu kolaylıklar, ürün çeşitliliği, büyük çapta gerçekleşen kampanyalarla çok sayıda müşteri çekiyor. İstenilen ürünlerin kolay ve hızlı şekilde internet üzerinden bulunabilmesi müşterilerin sanal alışverişi tercih etmesine neden oluyor. Ancak sanal alışverişin ayrıcalıkları, küçük esnafa olan ilgiyi düşürüyor.
“Birebir sıcak satış her zaman daha etkili”
Konya’da baba mesleği olan esnaflığı devam ettiren Deniz Özkan Sızma, internetten yapılan alışverişin ister istemez işlerini etkilediği söyledi. Sızma, “Müşteriler bilgisayar başında istediklerini anında elde ediyor. Ürünler geldiğinde beğenmiyorlar, daha küçük kalıplı oluyor ama bizlere gelseler daha kapsamlı inceleyebiliyorlar. En azından üzerinde denerler. Olmaz ise tekrardan yardımcı oluruz. Bir şekilde ayarlıyoruz yani. Birebir sıcak satış her zaman daha etkili. İnsanlar dokunarak, bakarak ürünleri daha çok anlayabiliyor. Üzerlerine deneyerek bakıyorlar. İnternette böyle bir imkanları yok. Sadece fotoğraf üzerinden, görsellerde anlatılan kadar bilebiliyorlar. Ama kalıpları yine de tutmuyor. Hani bize gelseler, sohbet etsek, istişare yapsak alışverişleri daha olumlu geçiyor” dedi.
“Küçük esnaflık bitiyor”
Sanal alışverişin esnaftan daha önde gitmeye başladığını ifade eden Sızma, “Küçük esnaf daha çok zorlanmaya başladı. Bu şekilde bizler de artık tekrardan sponsorlu reklamlar atmaya başladık internete. Daha etkili olmaya, daha önde olmaya çalışıyoruz. Müşteriler kapımızdan girdikten sonra her türlü imkanı onlara sunuyoruz. Geliyorlar, ürünlere bakarken çaylarını içiyorlar, bizimle konuşuyorlar, istişare ediyoruz. Yalnız bu e-ticaret devam ettiği sürece bizdeki küçük esnaflık bitiyor. Sadece depo üzerinde çalışarak dükkanları kapatacağız” şeklinde konuştu.
“Esnafın hepsi kapının önünde müşteri bekliyor”
Konya’da 23 yıldır ayakkabıcılık yapan Nuri Osman Esgin de, esnaf olarak kira, vergi, aidat gibi masraflar ödediklerini, internet alışverişinde ise bunun gibi masrafların olmadığını söyledi. Esgin, “Bir depo tutuyor, orada işini bitiriyor. Vergi bile çoğuna ödemiyor. Devletin buna bir el atması çok güzel olur. Esnafın şu anki haline bakalım; bizim bu pasaj 28 senelik, Konya’nın 5-10 yıl önce alışveriş merkezi gibi iş yapan bir merkeziydi. Şimdi bakın esnafın hepsi kapının önünde müşteri bekliyor” diye konuştu.
“Esnaf esnaf gezdiğimde zaman kaybı oluyor”
Alışveriş yaparken daha çok sanal alışverişi tercih ettiğini söyleyen Fatma Nur Öz ise, “Sanal alışverişte ise şöyle dikkat ediyorum; değişimi, iadesi varsa o şekilde alışveriş yapıyorum. Güvenilir olmasına dikkat ediyorum. Öyle olduğu sürece problem yaşamıyorum. Bedeni de hep uyumlu geliyor. Ama esnaf esnaf gezdiğimde zaman kaybı oluyor. O yüzden sanal alışveriş daha faydalı oluyor” ifadelerini kullandı.
Kış aylarında insanların evlerinden çıkmadıklarını ve bu yüzden sanal alışverişi tercih ettiklerini ifade eden Oğuzhan Akkoç da, internetten yapılan alışverişin 2-3 gün içinde kargo ile kapılarına kadar teslim edildiğini vurguladı.
Cihat Karataş ise, sanal alışverişte aldığı ürünün sitede gördüğü üründen farklı geldiğini bu yüzden de sanal alışveriş yerine gezerek alışveriş yapmayı tercih ettiğini söyledi.
Furkan Berk Yaşar – Mustafa Uslu
