İstanbul Ticaret Odası (İTO), 1885’ten bugüne kadar Oda’nın yayınladığı Osmanlıca, Fransızca, Almanca, İngilizce tüm periyodik yayınları internet ortamına yükleyerek, araştırmacıların hizmetine sundu. Ticaret hayatının son 137 yılına şahitlik eden İstanbul Ticaret Gazetesi Dijital Arşivi’nin (İTGA) yer aldığı arşiv.ito.org.tr’nin tanıtım toplantısı İTO’nun Eminönü’ndeki Merkez Binasında gerçekleştirildi.
Toplantıda konuşma yapan İTO Başkanı Şekib Avdagiç, “İstanbul Ticaret Gazetesi Arşivi projemizle, biz sadece 137 yıllık gazetemizi değil, aynı zamanda Türk iktisat tarihini de elektronik ortama aktarmış oluyoruz. Artık, tam 318 ciltlik İTO gazetesi, yani 185 bin adet imaj, bir başka rakamla 6 bin 500 süreli yayınımız, bütün araştırmacılarımıza bir tuş kadar yakın” ifadelerini kullandı.
Avdagiç, “Sadece 137 yıllık gazetemizi değil, aynı zamanda Türk iktisat tarihini de elektronik ortama aktarmış oluyoruz. Ticari tarihimiz araştırmacıların ayağına geliyor, araştırmacılara bir tuş kadar yakınlaşıyor” dedi.
İTO’nun kuruluşundan 3 yıl sonra, 1885’te ekonomi gazetesi yayınlamaya başladığına dikkat çeken Avdagiç, “Bu nedenle diyebiliriz ki, Türkiye’de ekonomi haberciliği İTO ile başlamıştır. Yine gazetemiz, Türkiye’nin 137 yıldır yayınını sürdüren tek ekonomi gazetesi olmuştur. Aynı zamanda döneminin ekonomik gelişmelerine özel sektör gözüyle bakan ilk yayın organıdır” diye konuştu.
“Türkiye’de ekonomi haberciliği İTO ile başlamıştır”
Avdagiç, “İTGA Projesiyle, Türk iktisat tarihi, bütün boyutlarıyla, araştırmacıların kullanımına internet ortamında sunuluyor. Deyim yerindeyse iktisadi ve ticari tarihimiz araştırmacıların ayağına geliyor, araştırmacılara bir tuş kadar yakınlaşıyor” dedi.
Şekib Avdagiç, İTO gazetesinin 137 yıllık sayılarının dijitalleştirilmesinin Kovid-19 salgını döneminde iyice yaygınlaşan e-kütüphaneciliğin doğal bir sonucu olarak görülebileceğini söyledi.
Avdagiç, açılışı yapılan İstanbul Ticaret Gazetesi Arşivi’nin benzerlerinden iki farkı bulunduğunu belirterek, “İlk kez 137 yıllık bir ekonomi gazetesinin, çeşitli dönemlerde farklı isimlerle yayınlanmış olsa da tüm sayıları eksiksiz dijitalleştirildi ve bir arada okuyucuya sunuldu. Bu şu anlama geliyor. Gazetemizde bir herhangi bir konuyu araştıran okuyucularımız, o konunun 19. yüzyılda başlayan, 20. yüzyılda devam eden ve 21. yüzyılda ulaştığı aşamaları takip edebilecek” diye konuştu.
“Araştırmacılar tüm yayınlarımızda Osmanlıca sözcük araması yapabilecekler”
Avdagiç, projenin ikinci farklılığı da şöyle açıkladı: “Türkiye’de ilk defa İTO olarak bizim İTGA Projemiz, araştırmacıları bir külfetten kurtarıyor. Araştırmacılar tüm yayınlarımızda Osmanlıca sözcük araması yapabilecekler. Bir başka ifadeyle, dileyen araştırmacı ya da okuyucumuz, arşiv.ito.org.tr sitesini açıp bir Osmanlıca sözcüğü yazdığında, o sözcük tam 100 milyon kelime içinden taranacak ve hangi dergilerde ise o derginin ilgili sayfaları ekrana gelecek. Böylece araştırmacılar, 185 bin sayfayı tek tek çevirip satır satır arama zahmetine katlanmadan istediği konu hakkında aradığı bilgi ve habere ulaşabilecek.”
Avdagiç, arşiv sitesi deneme aşamasında iken Oda danışmanlarından birinin, İTGA ile getirilen Osmanlıca arama imkanını kullanarak, İTO’nun 1891’de kurduğu ihracatı teşvik merkezi olan Numunehane-i Osmani’nin (Osmanlı Ticaret Müzesi) tarihini kitaplaştırdığını da kaydetti.
Avdagiç, araştırmacıların ve akademisyenlerin kendilerine sunulan bu fırsatı, ticaret hayatımızın henüz gün yüzüne çıkmamış taraflarını aydınlatarak değerlendireceklerine inandıklarını söyledi. Avdagiç, “İTGA, araştırmacılara ve akademisyenlere özellikle 1885-1928 dönemine ilişkin yeni bir kaynak sunacaktır. Bilhassa devletin resmi bakış açısının dışında özel sektörün gözüyle dönemin ticari ve ekonomik gelişmelerini görme imkanı getirecektir. Ben buna yürekten inanıyorum” diyerek sözlerini tamamladı.
Murat Ergin – Muhammed Fırat Aksoy – İsmail Coşkun
