Kırıkkale’nin Yahşihan ilçesine bağlı Kılıçlar köyünde yaşayan vatandaşların yüzde 80’i geçimlerini soğan ve pırasa üreterek sağlıyor. Adını yetiştirildiği Kılıçlar köyünden alan ve Kırıkkale Belediyesi tarafından 2014 yılında Türk Patent ve Marka Kurumuna yapılan başvuru sonrasında 2018 yılı Ekim ayında tescillenen soğan, içeriğindeki pirüvik asit miktarının fazlalığı nedeniyle diğer soğan çeşitlerinden ayrılıyor. Coğrafi işaretli Kılıçlar soğanının hasat dönemi, 40 dereceye yaklaşan sıcak havanın altında başladı. Aylarca verdikleri zorlu uğraşların sonunda soğan hasadına başlayan çiftçiler, aşırı sıcaklara rağmen çalışmaktan şikayet etmezken emeklerinin karşılığını alamamaktan yakındı. Gün boyu güneş altında toplanan soğanın kilogramı 2 liradan alıcı buluyor.
“Soğan hayatımızın sigortasıdır”
Soğanın sağlık yönünden faydalarını anlatan Payar, İHA muhabirine yaptığı açıklamada, “Soğanımız 2018 yılında tescillenmiştir ve patent almıştır. Toprağımızın ayrı bir özelliği vardır. Türkiye’nin neresinden tohum getirirseniz getirin soğanımız yatsı ve kırmızı olur. Bir de soğan hayatımızın sigortasıdır. Mutlaka olmazsa olmazdır. Bütün yemeklerde soğan mutlaka kullanılır. Soğanın faydalarına gelince eklem ve kırık ağrılarına iyi gelir. Ayrıca damar sertliğine, mide ağrılarına, tedavi ettiği söyleniyor. Kırmızı soğan ayriyeten C ve B vitaminleri bulunuyor. Soğanımız cins olarak Kırıkkale’de ve Türkiye’de ilk olarak üretilmektedir, kilogramı 2 liradır. Burada arkadaşlarımız çalışıyor, torbalıyor. Hatta yurt dışına da gidiyor diyebiliriz soğanımız. Genelde köye toptan alıcılarımız geliyor. Ankara’dan, Kırıkkale’den ve diğer illerimizden. Toptan bir şekilde pazarlıyoruz” dedi.
“Çileyi biz çekiyoruz parayı başkaları kazanıyor”
Sabah erken geliyoruz işçilerle birlikte çalıştıklarını ifade eden 52 yaşındaki çiftçi Meryem Ercan, “İşte parasının değerini vermiyor alanlar. Her yerden müşteri geliyor. Yahşihan’a götürüyoruz orada satıyoruz. Toptan isteyenlere veriyoruz. Toptan alanlarda ucuz alıyor kendileri pahalı veriyor. Çileyi biz çekiyoruz parayı başkaları kazanıyor. Biz de böyle güneşin altında akşama kadar çalışıyoruz. Değerini veren olmuyor” şeklinde konuştu.
“Çok zor göründüğü gibi değil”
Sıcak havalarda soğan sökümünün zor olduğunu dile getiren 24 yaşındaki Hamdiye Özpınar ise, “Sabah işe geliyoruz. Soğan sökülecekse söküyoruz. Kesilecekse kesiyoruz. Saat akşam 17.00’de paydosumuz oluyor. Çok zor her şey göründüğü gibi değil. İçinde olunca daha iyi anlaşılıyor. Soğan sökümü çok zor çok sıcak oluyor. Bir de güneş yakıyor. Sürekli toprağın içinde olunca çok zor” ifadesini kullandı.
Burada günlükçü olarak sabahtan akşama kadar çalıştıklarını belirten 18 yaşındaki Derya Güler de özellikle mor soğanın meşhur olduğunu söyledi.
Hasan Ay – Kadir Arslan
